Gowin: burzymy bariery dla innowacyjności

– Druga ustawa to wynik intensywnych konsultacji przeprowadzonych m.in. z ludźmi biznesu, którzy wskazywali na bariery utrudniające im działalność innowacyjną i kontakt z naukowcami. My te bariery dzisiaj właśnie burzymy – powiedział wicepremier Jarosław Gowin, minister nauki i szkolnictwa wyższego. – Dzięki przyjętym rozwiązaniom podmioty takie jak Centrum Zaawansowanych Materiałów i Technologii Politechniki Warszawskiej, w którym się właśnie znajdujemy, mogą stać się jednym z wiodących centrów współpracy na linii nauka-biznes – dodał.

We wrześniu ubiegłego roku resort nauki na zlecenie Rady ds. Innowacyjności opracował tzw. Białą księgę innowacji, powstałą w wyniku konsultacji z przedsiębiorcami, naukowcami i urzędnikami. Księga stała się podstawą do stworzenia drugiej ustawy o innowacyjności.

Większe ulgi i ułatwienia

Jakie zmiany wprowadza podpisana dziś ustawa?

– zwiększa wysokości ulgi podatkowej na działalność badawczo-rozwojową do 100 proc. (i 150 proc. dla Centrów Badawczo-Rozwojowych – CBR),

– doprecyzowuje i rozszerza katalog kosztów kwalifikowanych do ulgi B+R (o środki inne niż trwałe, o inne niż umowa o pracę, formy zatrudnienia. CBR otrzymają szerszy katalog kosztów, związanych m.in. z nieruchomościami),

– umożliwia korzystanie z ulgi B+R dla części przedsiębiorstw działających poza Specjalnymi Strefami Ekonomicznymi,

– wydłuża do 2023 r. wyłączenia tzw. podwójnego opodatkowania spółek kapitałowych i spółek komandytowo-akcyjnych zaangażowanych w działalność B+R,

– ułatwia finansowanie start-upów: doprecyzowuje sposób opodatkowania pożyczki konwertowanej na akcje lub udziały,

– wprowadza możliwość korzystania przez PARP i NCBR z instrumentów finansowych oraz udzielania pomocy finansowej o charakterze zwrotnym (jak np. poręczenia oraz wsparcie kapitałowe). Dotychczas jedynie PARP mógł udzielać pomocy finansowej w formach bezzwrotnych i pożyczek, podczas gdy NCBR posiadał tylko ograniczoną możliwość tworzenia spółek,

– zwiększa zakres działania spółek celowych tworzonych przez uczelnie i instytuty naukowe PAN o działalność gospodarczą,

– umożliwia tworzenie przez uczelnie i instytuty naukowe PAN spółek do zarządzania infrastrukturą badawczą (również wspólnie oraz z instytutami badawczymi),

– zapewnia MNiSW instrumenty prawne do prowadzenia monitoringu losu doktorantów (analogicznie do obecnych rozwiązań w zakresie monitoringu losu absolwentów).

Pakiet ustaw dla innowacji

Tworzenie dobrego prawa dla działalności innowacyjnej w postaci zachęt finansowych rozpoczęła już pierwsza ustawa o innowacyjności, podpisana przez prezydenta dokładnie rok temu. Wg Raportu (de)regulacyjnego wydanego przez Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej jest ona najlepszą ustawą deregulacyjną w obszarze podatkowym.

– Można powiedzieć, że o ile poprzednie ustawy wydeptały ścieżkę dla przedsiębiorców zainteresowanych skorzystaniem z infrastruktury badawczej (choćby takiej, jaką oferują nowoczesne laboratoria CEZAMAT-u), o tyle ta ustawa otwiera prawdziwą autostradę do takiej współpracy – stwierdził Jarosław Gowin.

Dwie ustawy o innowacyjności nie są jednak jedynymi aktami prawnymi, które ułatwiają współpracę biznesu i nauki. W wyniku konsultacji przeprowadzonych przy okazji powstawania Białej księgi innowacji Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego postanowiło stworzyć dodatkowe instrumenty:

– doktoraty wdrożeniowe, które pozwalają na tworzenie pracy doktorskiej w przedsiębiorstwach i w uczelniach (więcej informacji o pierwszej edycji programu tutaj),

– Sieć Badawcza: Łukasiewicz, której celem będzie prowadzenie badań naukowych i prac B+R ważnych dla realizacji polityki gospodarczej państwa (projekt ustawy przyjęty 9 listopada przez Komitet Stały Rady Ministrów).

Rada ds. Innowacyjności, odpowiedzialna za powstanie Białej księgi innowacji, jest organem pomocniczym Rady Ministrów – w jego skład wchodzą szefowie m.in. resortu nauki i szkolnictwa wyższego, rozwoju i cyfryzacji. Nad prawem ułatwiającym działalność innowacyjną pracuje nie tylko MNiSW.  W wyniku prac innych resortów mają w przyszłości powstać:

– prosta spółka akcyjna (prace w tym zakresie koordynuje Ministerstwo Rozwoju),

– sądy patentowe ds. własności intelektualnej (prace w tym zakresie koordynuje Ministerstwo Sprawiedliwości).