Proces wydobycia surowców naturalnych z wnętrza ziemi wymaga dostarczenia i zużycia ogromnych ilości energii elektrycznej. Istotne jest zatem poznanie z jednej strony odbiorników energii i analiza ich efektywności (też sprawności), a z drugiej zapewnienie źródeł pozyskiwania niezbędnej ilości energii. Z tego względu właściwie prowadzona polityka energetyczna jest kluczem do efektywności produkcji i bezpieczeństwa pracowników.

W górnictwie jednym z bardziej energochłonnych procesów jest eksploatacja układów pompowych. Należą do nich układy: odwadniania, wody technologicznej i ppoż. oraz klimatyzacji centralnej. Nie sposób opisać w jednym artykule wszystkich systemów, zatem autorzy proponują skupić się na odwadnianiu kopalni głębokiej.

Wzrost efektywności energetycznej, istniejących i projektowanych układów pompowych, możliwy jest poprzez szczegółową analizę ich działania oraz stworzenie właściwej struktury zarządzania.

Niezwykle ważne jest właściwe projektowanie i dobór urządzeń, których wskaźniki energochłonności stają się jednymi z głównych kryteriów dla podjęcia decyzji o wyborze dostawcy. Należy przeprowadzać szczegółowe, wielowariantowe i wielokryterialne analizy wpływu, wybranych urządzeń i maszyn, na działanie całości układu, a wynik energetyczny powinien być odniesiony do planowanego czasu eksploatacji.

Włączenie do systemu zarządzania efektywnością działań organizacyjnych, jest istotne, gdyż pompownie niższych poziomów pracują na parametrach zmiennych, a decyzje obsługi poszczególnych części układu nie są wspierane informacją o całości pracy układu odwadniana. W tym miejscu nie sposób nie wspomnieć o konieczności zmiany sposobu myślenia personelu technicznego oraz zapewnieniu środków finansowych i narzędzi do diagnostyki stanu technicznego i parametrów pracy urządzeń.

Określenie energochłonności złożonych układów pompowych wymaga prześledzenia zjawisk, zachodzących na drodze przepływu cieczy z miejsca początkowego do końcowego. Istotna z punktu widzenia poprawności funkcjonowania zakładu górniczego jest zdolność do przetłaczania cieczy w układzie pompowym – niezawodność, przy jednoczesnej minimalizacji energochłonności procesu.

Pracę układu odwadniania powinno się oceniać nie tylko lokalnie, analizując pracę pojedynczych pompowni, ale globalnie, optymalizując cały układ pompowy, z uwzględnieniem retencji i współpracy pompowniami.

Współpraca, szczególnie pompowni niższego poziomu, powinna być koordynowana zarówno na tym samym poziomie, jak i z pompowniami na wyższych poziomach. Jest zasadne częściowe monitorowane i wspieranie decyzyjne, przez system zarządzający poprawną pracą układu, jak również systemu zarządzania energią, w celu zapewnienia możliwie największej efektywności działania oraz pewności ruchowej.