Białe certyfikaty są wydawane przez Urząd Regulacji Energetycznej na wniosek danego przedsiębiorstwa, które może je wykorzystać do zrealizowania obowiązków wynikających z ustawy o efektywności energetycznej lub odsprzedać je na Towarowej Giełdzie Energii i w pewien sposób zrekompensować koszty poniesione wcześniej na inwestycje związane z efektywnością.

Świadectwa efektywności energetycznej, popularnie zwane białymi certyfikatami, są jednym z elementów systemu wsparcia efektywności energetycznej. Jest to instrument, który ma charakter praw majątkowych, przyznawany za realizację przedsięwzięć mających na celu poprawę efektywności energetycznej. Wielkość przydzielonych świadectw jest uzależniona od średniorocznych oszczędności energii, jakie uzyskuje się w wyniku realizacji takiego przedsięwzięcia – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Marek Czaja, kierownik Działu Efektywności Energetycznej w Departamencie Innowacji i Rozwoju Biznesu PGNiG SA.

Aktualny kurs jednego świadectwa o wartości 1 toe, czyli jednej tony oleju ekwiwalentnego, oscyluje w granicach 1,65 tys. zł – mówi Marek Czaja. – Białe certyfikaty niejednokrotnie pozwalają zbilansować projekty, które chcemy zrealizować. Dzięki przychodowi z pozyskania świadectw poprawia się ekonomika przedsięwzięcia, co często po prostu umożliwia jego realizację – dodaje.

O świadectwo efektywności energetycznej może się starać każde przedsiębiorstwo, które planuje inwestycję, która ma na celu zmniejszenie zużycia energii, czego przykładami mogą być modernizacje i wymiany oświetlenia na energooszczędne, wymiana wyeksploatowanych pomp, izolację instalacji przemysłowych bądź budowa instalacji odzysku ciepła odpadowego. Minimalne oszczędności energii uzyskane dzięki realizacji takiego przedsięwzięcia muszą sięgać 10 toe w ciągu roku.

Wyjątkiem są opisane w ustawie sytuacje, w których np. firma już wcześniej otrzymała wsparcie finansowe na termomodernizację lub wydanie białego certyfikatu, co spowodowałoby przekroczenie dopuszczalnej wysokości pomocy publicznej, dlatego warto, żeby firma sprawdziła, czy kwalifikuje się do pozyskania białych certyfikatów, a żeby takie uzyskać, trzeba złożyć wniosek do Urzędu Regulacji Energetycznej, a niezbędnym etapem procesu pozyskania certyfikatów jest wcześniejsze przeprowadzenie audytu efektywności energetycznej, który w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 250 pracowników musi być przeprowadzany co 4 lata i ten obowiązek wynika wprost z ustawy o efektywności energetycznej. Natomiast dokument ten stanowi bowiem obligatoryjny załącznik do wniosku.

 Jeżeli firma potraktuje ten obowiązek jako szansę i zatrudni wykwalifikowanych audytorów, może znaleźć takie obszary, które pozwolą jej podnieść efektywność energetyczną. Dzięki temu pozyskujemy świadectwa efektywności, zmniejszamy koszty działalności. W ten sposób działamy w dobrze pojętym interesie firmy. Dlatego z jednej strony jest to obowiązek, z drugiej – szansa na obniżenie kosztów – mówi Marek Czaja.

Efektywność energetyczna jest jednym z kluczowych elementów polskiej i unijnej polityki klimatycznej. Jej poprawa opłaca się przedsiębiorstwom – pozwala m.in. ograniczyć koszty działalności i zapewnić środki na nowe inwestycje. Koszty energii są istotną pozycją w budżetach m.in. firm produkcyjnych, stąd wiele z nich podejmuje się optymalizacji tego obszaru. Standardem w przedsiębiorstwach powoli stają się inteligentne systemy zarządzania energią.

Dzisiaj nie da się prowadzić poważnego, efektywnego biznesu bez uwzględnienia efektywności energetycznej – podkreśla Łukasz Kroplewski, wiceprezes ds. rozwoju PGNiG SA, prezes Izby Gospodarczej Gazownictwa. – Nie ma efektywności energetycznej bez mądrego zarządzania energią. W łańcuchu produkcji i dostaw gazu przełożyć się to może na niższe rachunki po stronie klientów. Branża gazownicza może w ten sposób podjąć walkę z efektem cieplarnianym zgodnie z polityką klimatyczną UE – dodaje

Natomiast efektywność energetyczna w łańcuchu dostaw gazu jest kluczowa. Przynosi efekty m.in. w postaci redukcji emisji metanu, który jest gazem cieplarnianym szkodliwym nawet bardziej niż CO2.

 Z drugiej strony zarządzanie systemami energii powoduje, że w czasie rzeczywistym dokładnie wiemy, jakie jest zapotrzebowanie na gaz i jakie mamy dostępne wolumeny tego surowca. Dzięki temu możemy lepiej planować, a to jest dzisiaj niezmiernie ważne ze względu na ciągły wzrost zapotrzebowania na gaz ziemny – podkreśla wiceprezes zarządu ds. rozwoju, PGNiG SA Łukasz Kroplewski.

PGNiG od 2011 bierze udział w pozyskiwaniu białych certyfikatów. Wówczas system umożliwiał pozyskanie certyfikatów drogą przetargów, które były ogłaszane przez prezesa URE. W tamtym systemie PGNiG pozyskało świadectwa o wartości ponad 20 tys. ton oleju ekwiwalentnego.

To znaczna ilość energii, bo w przybliżeniu 1 toe wystarcza na pokrycie zapotrzebowania w energię elektryczną dla dwóch gospodarstw domowych w ciągu całego roku. To energia do wykorzystania przez cały rok dla miasta liczącego ponad 80 tysięcy mieszkańców – mówi Marek Czaja. – W nowym systemie – ze względów na zatory czasowe związane z rozpatrywaniem wniosków w URE – na razie nie pozyskaliśmy żadnego świadectwa, choć złożyliśmy już kilka wniosków. Wciąż czekamy na ich rozpatrzenie przez URE – dodaje.

Eksperci rynkowi podkreślają, że zatory w rozpatrywaniu przez URE wniosków o wydanie białych certyfikatów są negatywnym aspektem nowego systemu. Zgodnie z ustawą prezes URE ma na to 45 dni, w rzeczywistości firmy czekają na zweryfikowanie dokumentów nawet po kilka miesięcy.